معرفی بازی برای خلاقیت کودکان - مجله تخصصی بازی بان

معرفی بازی برای خلاقیت کودکان

معرفی چند بازی‌ موبایلی موثر در پرورش خلاقیت کودکان

نویسندگان: دکتر روح اله خدابنده‌لو – سید علی متقی‌نژاد
بازی‌بان – شماره هفتم و هشتم/ آبان ۹۸
@bazibaan

خلاقیت نعمتی است که همه کودکان با آن متولد می‌شوند. بیش از ۹۰ درصد کارهای کودکان خلاقانه است و همین کارهای کوچک همراه با خلاقیت و پشتکار است که باعث می‌شود کودکان به سرعت تمام مهارت‌هایی را که برای زندگی آینده‌شان لازم است، فراگیرند. دنیای کودک، دنیایی پر از راز و رمز است. تخیل و خیال‌پردازی کاراترین ابزار خلاقیت کودکان است که با آن همه ناممکن‌ها را ممکن ساخته و از آن در جهت رشد همه جانبه خود سود می‌برند. هر کودک یک موجود منحصر به فرد است و نگرش و طرز تلقی خاص خود را از دنیا دارد. خلاقیت همچنین به معنی کارهای جدید و منحصر به فرد است. در واقع منشاء خلاقیت هم همین تفاوت‌ها و تمایزات بین افراد است. بنابراین در صورتی که ما این تفاوت‌ها را در کودکان بپذیریم، خلاقیت آن‌ها امکان رشد خواهد داشت.

در دنیای بازی‌های موبایلی نیز بازی‌هایی یافت می‌شوند که به پرورش خلاقیت در کودکان کمک می‌کنند. این بازی‌ها دارای ویژگی‌هایی مثل ساخت و ساز، طراحی، ویرایش، تبدیل و از این قبیل امکانات هستند و کمک می‌کنند کودک از راه‌های گوناگون و متنوعی به هدف برسد. بازی با بلوک‌های خانه‌سازی را تصور کنید، می‌توان با اجزایی در شکل‌های یک خانه، دو خانه و بیشتر و چیدن آن‌ها روی هم به شکلی جدید رسید. در این بازی استفاده از رنگ‌های مختلف هم به بیشتر شدن طیف و گستره ساخت و ساز به کودک کمک می‌کند. برخی بازی‌های موبایلی نیز دارای ابزارهایی برای پروش این جنبه از مهارت‌های کودکان می‌باشد که در ادامه تعدادی از آن‌ها را معرفی می‌کنیم.

سرآشپز ماهر: بازی ریاضی (Tiggly Chef)

یک بازی متفاوت یادگیری ریاضی که در آن یک سرآشپز بامزه با کودک صحبت می‌کند و به اودستور پخت غذا می‌دهد. کودک در این بازی که کنترل بسیار جالبی برای آن طراحی شده – به نحوی که هم می‌توان با اسباب‌بازی‌های چند تکه آن را انجام داد هم با انگشتان دست- مواد اولیه خوراکی را به سمت ظروف سرآشپز می‌فرستد. این‌کار را بسیار خلاقانه می‌توان انجام داد. مثلاً سرآشپز از کودک می‌خواهد ۷ تکه گوجه در ظرف قرار دهد، کودک می‌تواند به هر تعدادی که مایل است گوجه‌ها را با انگشتانش بردارد و وارد ظرف کند. برای بار اول ۳ گوجه را همزمان بلند کند و بعد ۲ گوجه و بعد ۲ گوجه دیگر، که هربار سرآشپز تعداد را اعلام می‌کند و در نهایت نتیجه جمع آن‌ها را مشخص می‌کند. در حالت دیگر بازی، دست کودک باز گذاشته می‌شود که هر خوراکی که می‌خواهد انتخاب کند تا سرآشپز با آن غذا درست کند. در پایان هر بازی از کودک می‌پرسد نظرش را راجع به غذای تهیه شده بگوید و صدایش را ضبط کند. بازی سرآشپز ماهر به تقویت مهارت حل مسئله، خلاقیت و یادگیری ابتدایی ریاضی در کودکان پیش دبستانی کمک می‌کند.

بازی و کارتون‌های آموزشی برای کودکان (PlayKids)

یکی از بهترین بازی‌های آموزشی که مخصوص کودکان ۲ تا ۸ سال طراحی شده است. مجموعه بازی و کارتون‌های آموزشی دارای طراحی کودکانه، رنگ‌های شاد و انیمیشن‌های جذابی است که کودک را به تعامل با اجزای مختلف صفحه ترغیب می‌کند. این مجموعه دارای چند بخش رایگان است. این بخش‌ها شامل آشنایی با حیوانات و دیدن تصاویر و نام آن‌ها، مرتب سازی وسایل اتاق با جابجایی اسباب‌بازی‌ها، بازی تطابق تصاویر دو به دو، تعداد زیادی جورچین کارتونی، بخش موسیقی که در آن نت‌های موسیقی با پایین صفحه حرکت می‌کند و کودک باید در زمان مناسب روی آن اشاره کند و سازهای آموزشی از جمله نام رنگ‌ها و صدای حیوانات و تلفظ اعداد، رنگ آمیزی با قلموهای متنوع و نرم که حس خوبی به کودک در رنگ‌آمیزی می‌دهد و حس رنگ‌آمیزی با آبرنگ را به او القا می‌کند. مجموع این بازی‌ها می‌تواند جنبه‌های مختلفی از استعدادهای کودکان را پرورش دهد و به افزایش خلاقیت آنان بیانجامد.

ارتباط شکل‌ها (RelationShapes)

بازی با شکل‌های هندسی و ایجاد تغییرات در آن‌ها می‌تواند به پرورش مهارت خلاقیت و حل مسئله در کودکان کمک کند. در این بازی که از مراحل مختلفی از سطوح ابتدایی تا پیچیده (برای خردسالان) تشکیل شده، در هر مرحله دو طرف صفحه دارای شکل‌هایی در اندازه‌ها و جهت‌های متفاوتی هستند که کودک باید با جا به جایی این شکل‌ها، هر دو طرف صفحه را همانند یکدیگر کند. بعد از اینکار بازی یک هدیه به کودک می‌دهد و آن یک شکل خاص مثل دست، پا، چشم، در، پنجره، دودکش و … است که کودک می‌تواند در تکمیل شکل‌های هندسی از آن‌ها استفاده کند و در پایان، تصویر ایجاد شده را ذخیره نماید. با پیشروی در هر سطح از بازی، امکان جدیدی به کنترل آن اضافه می‌شود. در ابتدا شکل‌ها را تنها می‌توان از جایشان حرکت داد، در مرحله بعد می‌توان آن‌ها را کوچک یا بزرگ کرد و در ادامه می‌توان شکل‌ها را چرخاند. کودک به مرور با این روند یاد می‌گیرد و مهارتش افزایش می‌یابد.

عروسک پسر (Oppa Doll)

در این بازی کودک باید عروسک دلخواه خودش را ایجاد کند. بازی به او این امکان را می‌دهد که بعد از انتخاب رنگ پوست، شکل موی سر، چشم، ابرو، دهان، پیراهن، شلوار و کفش، عروسکش را آماده کند. برای اینکار صدها شکل مختلف وجود دارد که به کودک آزادی عمل بیشتری در انتخاب می‌دهد. این نوع بازی‌ها معمولاً قابلیت تکرارپذیری بالایی دارند؛ چراکه بارها می‌توان با انتخاب‌های متفاوت بازی را انجام داد و شکل تازه‌ای ایجاد کرد.

همه حیوانات من (ZooMoo)

“همه حیوانات من” یک نرم‌افزار سرگرم کننده برای کودکان است که آن‌ها را با هر حیوانی که تصورش را بکنید آشنا می‌کند. نحوه آشنایی با حیوانات در این برنامه فرآیند جالبی دارد و برخلاف دیگر بازی‌های آموزشی که تنها به تلفظ نام حیوانات و نمایش تصویر یا انیمیشن آن‌ها اکتفا می‌کنند، در این برنامه کودک خودش با محیط زندگی هر حیوان تعامل دارد و به آن‌ها غذای مناسبشان را می‌دهد و برایشان فرزند می‌آورد. حیوانات را با کارهای مختلف خوشحال می‌کند و کارت‌های جدید جایزه می‌گیرد. با این کارت‌ها می‌تواند حیوانات جدیدی را وارد صفحه کرده و کارهای بیشتری مثل شستن بدن حیوانات کثیف و … انجام دهد. در این برنامه کودک در تعامل با حیوانات می‌آموزد که کدام حیوانات از تخم متولد می‌شوند، کدام حیوانات پستاندار هستند و شیر می‌خورد، کدام حیوانات در دریا و کدام یک در خشکی زندگی می‌کنند و بسیاری موارد آموزنده دیگر. همچنین این نرم‌افزار به والدین جزئیات بازی کودک را گزارش می‌کند که با کدام حیوان بیشتر به بازی پرداخته است. کار با این نرم‌افزار آموزشی و سرگرم کننده برای کودکان مزایای مختلفی از جمله تقویت مهارت خلاقیت برای آنان به دنبال دارد.

*****
بازی‌های معرفی شده تنها تعداد محدودی از بازی‌های آموزنده و مفید بود که به معرفی آن پرداختیم. این بازی‌ها علاوه بر خلاقیت می‌تواند مهارت‌های دیگری از جمله حل مسئله، هوش‌های چندگانه، مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی کودکان را پرورش دهد و به کاهش اضطراب کودکان کمک کند. فروشگاه‌های دیجیتالی که به صورت تخصصی بر حوزه کودک متمرکز هستند، از جمله توپ مارکت، بازی‌ها و نرم‌افزارهای آموزشی بسیاری را گردآوری و منتشر می‌کنند که می‌توانید برای رشد توانایی‌های فرزندانتان از آن‌ها استفاده نمایید.

منابع: بازی و اهمیت آن در تکوین شخصیت کودک ، روح اله خدابنده لو (پسادکترای تکنولوژی آموزشی)